Słowniczek pojęć związanych z szampanem

Szampan to nie tylko trunek na wyjątkowe okazje i symbol luksusu, ale przede wszystkim skarb francuskiej sztuki winiarskiej, który fascynuje koneserów na całym świecie. Dla entuzjastów złocistych bąbelków rozumienie języka szampana jest podstawą niezbędna do cieszenia się każdym łykiem oraz udanych poszukiwań prawdziwych pereł wśród butelek.

W tym artykule podążymy śladami najważniejszych pojęć związanych ze szlachetnym światem szampana – od degustacji po szczegóły produkcji – tak, aby lektura szampańskich artykułów i etykiet była bardziej przystępna. Prezentujemy słowniczek pojęć związanych z szampanem!

Baume

Ta skala pomiaru jest używana do określenia gęstości moszczu, czyli słodkiego soku z winogron, który powstaje przed fermentacją. Wyższe wartości Baumé wskazują na większą zawartość cukru, a co za tym idzie – potencjalnie wyższy poziom alkoholu w gotowym winie.

Barrique

Barrique to francuski typ beczki wykonanej z dębu, która jest używana do fermentacji lub dojrzewania wina. Dzięki nim wino może uzyskać dodatkowe niuanse smakowe, takie jak wanilia, toffi, mokka czy nuty dymne.

Bâtonnage

To technika polegająca na mieszaniu osadu (drożdży i innych cząstek) znajdującego się na dnie beczki lub zbiornika z winem. Pozwala to na uzyskanie kremowości i złożoności w smaku.

Chateau

Chateau to termin odnoszący się do francuskiego domu winiarskiego, jego posiadłości i często – zamku. Każde chateau jest unikalne, podobnie jak wina, które produkują.

Cru

Oznacza klasę lub jakość winnicy albo winogron pochodzących z konkretnego miejsca. Istnieją różne poziomy, w tym Grand Cru, oznaczające najwyższą klasę.

Cukier resztowy

To cukry pozostałe w winie po fermentacji, odpowiadające za stopień słodyczy wina. Od ich ilości zależy, czy wino jest wytrawne, półwytrawne czy słodkie.

Cuvée

Cuvée to określenie wybranej partii moszczu lub wina z danej winnicy, często też używane w kontekście mieszanki różnych win w celu uzyskania pożądanego smaku i charakteru.

Dosage

W procesie produkcji szampana, dosage to dodatek małej ilości wina z cukrem po ostatecznym usunięciu osadu z butelki. Reguluje to ostateczną słodycz szampana.

Enologia

Enologia to nauka o winie i jego produkcji. Zajmuje się wszystkimi aspektami winiarstwa, od uprawy winogron po procesy chemiczne zachodzące w winie. Jedną z najlepszych specjalistek w świecie polskiej enologii jest współpracująca z nami Agnieszka Rousseau, tworząca wina w Winnicy Wieliczka – UlicaWina.pl.

Fermentacja

To proces, w którym drożdże przekształcają cukry zawarte w moszczu winogronowym w alkohol i dwutlenek węgla. Jest to kluczowe dla produkcji wszelkich rodzajów wina, w tym szampana.

Grand Cru

Oznacza wina najwyższej klasy pochodzące z najlepszych winnic w danym regionie.

Mezoklimat

Klimat występujący w małych obszarach np. konkretnej winnicy. Ma duży wpływ na charakter winogron i wynikającego z nich wina.

Moszcz

Sok winogronowy wraz ze skórkami, pestkami oraz miazgą, który jest półproduktem początkowym w procesie produkcji wina.

Non-vintage (NV)

Odnosi się do wina, które nie jest produkowane z winogron jednego specyficznego rocznika, a więc zbiory z różnych lat są mieszane, tworząc spójny styl danego producenta.

Obciąg

 To procedura zlewania wina znad powstałego osadu do innej kadzi lub beczki.

Osad

Resztki drożdży oraz inne cząsteczki, które po fermentacji opadają na dno zbiornika. Osad jest czasami mieszany z winem, aby dodać mu struktury i smaku.

pH

Wskaźnik kwasowości lub zasadowości roztworu, w winiarstwie określający balans między kwasowością a goryczką wina.

Polifenole

Związki chemiczne naturalnie występujące w winogronach, wpływające na barwę, zapach i smak wina, a także posiadające właściwości antyoksydacyjne.

Sedymentacja

Zjawisko, w którym cięższe cząsteczki zawieszone w winie opadają na dno zbiornika, proces wykorzystywany w celu naturalnego klarowania wina.

Siarczyny

Związki siarki stosowane w winiarstwie jako konserwanty, chroniące przed utlenieniem i działaniem niepożądanych bakterii.

Stabilizowanie

Proces, który ma na celu zapobiegnięcie negatywnym zmianom w winie, takim jak zmętnienia czy zmiana smaku, oraz zachowanie jego trwałości.

Sabrage

Dynamiczne otwieranie butelki szampana za pomocą szabli, ale i innej broni białej lub kieliszka. Jest to spektakularna (i nieco niebezpieczna) metoda, często wykorzystywana w ceremoniach.

Szaptalizacja

Dodatkowe dosładzanie moszczu winogronowego przed fermentacją w celu zwiększenia zawartości alkoholu w gotowym winie.

Terroir

Kompleksowe określenie czynników środowiskowych takich jak gleba, klimat, topografia i lokalna tradycja winiarska, które razem definiują unikalny charakter wina.

Tłoczenie

Proces oddzielania soku winogronowego od reszty stałych składników, czyli skórek, pestek i miazgi.

Vendange tardive

Termin oznaczający „późne zbieranie”, stosowany gdy winogrona zbierane są później niż zwykle, co daje wina o większej zawartości cukru naturalnego i intensywniejszym aromacie.

Vieilles vignes

Oznacza „stare winorośle” i dotyczy win pochodzących z starszych krzewów, które zwykle dają mniejsze zbiory, ale koncentrowane i bogate w smak wina.

Vintage

Vintage oznacza wino wytwarzane z winogron jednego określonego rocznika, więc odzwierciedla specyficzne warunki rocznika.

Winiarstwo organiczne

To praktyka uprawy winnic bez użycia syntetycznych nawozów, pestycydów czy herbicydów, także w procesie produkcji wina unika się dodatków chemicznych.

Winifikacja

Cały proces przetwarzania moszczu w wino, obejmujący fermentację, dojrzewanie i przygotowanie wina do butelkowania.

Wino wzmocnione

Wino, do którego dodano alkohol winny w celu zatrzymania fermentacji i zwiększenia zawartości alkoholu, np. porto.

Mamy nadzieję, że ten słownik pomoże w eksploracji świata szampanów i innych win musujących. Każda butelka to opowieść warta odkrywania kieliszek po kieliszku – dlatego warto eksperymentować i szukać własnych smaków! A skoro już wiesz, jak czytać winny żargon, zapraszamy na zakupy na Ulicę Wina! Z pewnością znajdziesz produkty, które dostarczą niezwykłych doznań smakowych.